Thực hiện Công điện số 123/CĐ-TTg ngày 03/12/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc khẩn trương phân bổ chi tiết kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách nhà nước năm 2023, chiều ngày 30/3/2023, tại trụ sở Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tài chính (Cục Quản lý nợ và tài chính đối ngoại) đã tổ chức buổi làm việc đánh giá tình hình giải ngân vốn đầu tư nguồn vay nước ngoài 3 tháng đầu năm và thúc đẩy giải ngân năm 2023. Đoàn làm việc của Bộ Tài chính do ông Trương Hùng Long – Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại chủ trì. Tham gia dự cuộc họp tại Bộ Giao thông vận tải có ông Bùi Quang Thái – Vụ trưởng Vụ Kế hoạch đầu tư và đầy đủ lãnh đạo của các Ban Quản lý dự án có dự án sử dụng nguồn vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài của Bộ Giao thông vận tải

Toàn cảnh buổi làm việc

Bộ Giao thông vận tải là một trong những Bộ được giao vốn đầu tư công cao nhất cả nước trong những năm gần đây. Cụ thể dự toán vốn đầu tư công nước ngoài năm 2023 được giao từ nguồn ngân sách trung ương theo Quyết định số 1513/QĐ-TTg ngày 03/12/2022 của Thủ tướng Chính phủ là 4.958,676 tỷ đồng. Đến nay, Bộ Giao thông vận tải đã phân bổ chi tiết 4.958,676 tỷ đồng, trong đó số nhập TABMIS là 4.908,676 tỷ đồng (đạt 98,99% Kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).

Theo số liệu thống Bộ Tài chính, chất lượng, tốc độ và tỷ lệ giải ngân vốn nước ngoài của Bộ Giao thông vận tải ba năm vừa qua đều cao hơn mức trung bình cả nước (năm 2022 Bộ Giao thông vận tải giải ngân gần 90% kế hoạch vốn được giao). Đến 30/3/2023, Cục Quản lý nợ và tài chính đối ngoại ghi nhận số giải ngân kế hoạch vốn năm 2023 của Bộ Giao thông vận tải là 177,696 tỷ đồng, đạt 3,58% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao trong khi có đến 10/13 Bộ, cơ quan trung ương chưa hề giải ngân kế hoạch vốn năm 2023 được giao

Ảnh đoàn làm việc của Cục QLN&TCĐN

Thảo luận tại cuộc họp, đại diện Bộ Giao thông vận tải và các đơn vị đã đánh giá tình hình giải ngân, những khó khăn, vướng mắc và đưa ra các giải pháp đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư nguồn vay nước ngoài của Chính phủ năm 2023. Bên cạnh một số dự án có tiến độ giải ngân tốt như Dự án LRAMP, Dự án đường Tân Vạn – Nhơn Trạch, Dự án tuyến nối Quốc lộ 91 và tuyến tránh thành phố Long Xuyên, Dự án Xây dựng Cầu Hưng Hà, Dự án Xây dựng cầu cạn Mai Dịch – Nam Thăng Long… thì một số dự án có tiến độ giải ngân còn chậm với một số nhóm nguyên nhân.

Tại buổi làm việc, phía Bộ Giao thông vận tải có nêu hai nhóm vướng mắc chính liên quan đến cơ chế chính sách và tổ chức thực hiện, cụ thể:

Nhóm vướng mắc liên quan đến cơ chế, chính sách có thể kể đến công tác đền bù giải phóng mặt bằng, xây dựng khu tái định cư, di dời hạ tầng kỹ thuật và thủ tục phê duyệt khung chính sách tái định cư tại một số dự án còn chậm, kéo dài chưa được xử lý dứt điểm. Vướng mắc phát sinh tại một số dự án như: Kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc (công tác chuyển đổi mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác chậm thuộc địa bàn các tỉnh Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái; thiếu kinh phí giải phóng mặt bằng); Nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 9 đoạn Cảng Cửa Việt đến Quốc lộ 1 (chậm công tác giải phóng mặt bằng); Phát triển các hành lang đường thủy và logistics khu vực phía Nam (chuyển đổi mục đích sử dụng rừng thuộc tỉnh Đồng Nai chậm). Ngoài ra, thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, kế hoạch trồng rừng thay thế do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các địa phương thẩm định chậm ảnh hưởng tới tiến độ giải phóng mặt bằng và công tác triển khai thi công các dự án (Dự án: Kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc; Cải tạo đường sắt khu vực đèo Khe Nét, tuyến đường sắt Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh; Phát triển các hành lang đường thủy và logistics khu vực phía Nam).

Đối với nhóm vướng mắc trong việc tổ chức thực hiện dự án, Bộ Giao thông vận tải và các Ban Quản lý dự án tại buổi làm việc đã nêu cụ thể các vướng mắc của từng dự án. Dự án đường sắt khu vực đèo Khe Nét vay vốn Hàn Quốc có tiến độ giải ngân chậm do thủ tục lấy ý kiến của Nhà tài trợ đối với các hồ sơ liên quan bị chậm. Dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông vay vốn Trung Quốc, do Hiệp định vay chưa được gia hạn dẫn đến chưa giải ngân được phần giá trị hồ sơ thanh toán đã được Ban Quản lý dự án Đường sắt và Tổng thầu ký xác nhận; Thủ tướng Chính phủ chưa chấp thuận gia hạn thời gian thực hiện Dự án nên các công việc thực hiện sau ngày 31/3/2021 chưa đủ điều kiện nghiệm thu, thanh toán. Đối với Dự án đường ô tô Tân Vũ - Lạch Huyện, trên cơ sở hồ sơ hoàn công, kết luận của Kiểm toán Nhà nước và kết luận của Ban Phân xử tranh chấp quốc tế, Ban Quản lý dự án 2 đang hoàn thiện một số thủ tục để giải ngân một phần cho nhà thầu, đồng thời chờ Bộ Giao thông vận tải điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư để có thể tiếp tục giải ngân.

Để chủ động tháo gỡ, đẩy nhanh tiến độ giải ngân, Bộ Giao thông vận tải đã thực hiện các đồng loạt các giải pháp để đẩy mạnh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công nguồn nước ngoài ngay từ những tháng đầu năm. Lãnh đạo Bộ thường xuyên kiểm tra hiện trường, đôn đốc các Ban Quản lý dự án, Tư vấn, Nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công, yêu cầu các đơn vị kiểm soát chặt chẽ chất lượng, đồng thời làm việc với các địa phương để giải quyết các vướng mắc về công tác giải phóng mặt bằng, nguồn vật liệu…Bộ Giao thông vận tải cũng tổ chức họp giao ban kiểm điểm tiến độ hàng tuần, nghiêm khắc phê bình, kiểm điểm trách nhiệm người đứng đầu của các Ban Quản lý dự án có dự án chậm tiến độ; trường hợp dự án không có chuyển biến sẽ không giao dự án mới và xem xét thay thế người đứng đầu. Các chủ dự án thường xuyên có lãnh đạo, cán bộ chủ chốt tức trục ở hiện trường, ký cam kết với nhà thầu về tiến độ hoàn thành dự án, kiên quyết xử lý các nhà thầu nếu có vi phạm.

Sau khi trình bày các giải pháp đã được thực hiện, Bộ Giao thông vận tải cũng đã đề xuất các kiến nghị đối với Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương và Nhà tài trợ, cụ thể: các Bộ, ngành tiếp tục phối hợp chặt nhẽ, kịp thời trong các vấn đề liên quan đến điều chỉnh chủ trương đầu tư; Bộ Tài chính hỗ trợ trong việc đàm phán với Nhà tài trợ, gia hạn, sửa đổi Hiệp định vay.

Ảnh lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải và các Ban Quản lý dự án trong buổi làm việc

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại - ông Trương Hùng Long có nêu Bộ Giao thông vận tải là một trong những Bộ, cơ quan trung ương quan trọng, hàng năm được giao vốn đầu tư công lớn nhất từ cả hai nguồn vốn trong nước và nước ngoài. Trong thời gian qua, Đoàn công tác đánh giá cao công tác phối hợp giữa Bộ Giao thông vận tải với Bộ Tài chính nói chung, Cục QLN&TCĐN nói riêng trong việc giải ngân nguồn vốn nước ngoài, kịp thời báo cáo, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh. Đoàn công tác cũng ghi nhận kiến nghị của các Ban Quản lý dự án về vướng mắc của các dự án. Trong thời gian tới, đề nghị Bộ Giao thông vận tải tiếp tục rà soát tiến độ giải ngân của các dự án đã được giao kế hoạch vốn, kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền nếu phát sinh vướng mắc. Trường hợp phát sinh điều chỉnh kế hoạch vốn nội bộ, đề nghị Bộ Giao thông vận tải chủ động xử lý để không làm ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân, đồng thời thông báo cho Bộ Tài chính để phối hợp theo dõi, quản lý. Bộ Tài chính sẵn sàng phối hợp đối với các vấn đề về thủ tục liên quan đến điều chỉnh chủ trương đầu tư, sửa đổi Hiệp định vay, trao đổi với nhà tài trợ. Đối với mắc về cơ chế chính sách (đất rừng, khung chính sách tái định cư, đền bù, giải phóng mặt bằng…), Bộ Giao thông vận tải cần có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ, lấy ý kiến tham mưu của các cơ quan liên quan./.