Căn cứ Quyết định số 1513/QĐ-TTg ngày 03/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc giao kế hoạch vốn đầu tư công vốn ngân sách nhà nước năm 2023, toàn quốc được giao 27.976 tỷ đồng vốn đầu tư công nguồn nước ngoài (trong đó địa phương được giao 16.117,7 tỷ đồng, các Bộ, ngành, cơ quan trung ương được giao 11.858,3 tỷ đồng).

Theo số liệu báo cáo định kỳ hàng tháng của Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại, tình hình giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài kế hoạch vốn năm 2023 đã cho thấy tín hiệu tích cực. Lũy kế thanh toán vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài  từ đầu năm đến 31/5/2023 là 2.943,9 tỷ đồng, đạt 10,52% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn tỷ lệ của cùng kỳ năm 2022 với 4,4%.

2 Bộ và 4 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên 20%

Từ số liệu giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công nguồn nước ngoài, tỷ lệ giải ngân 5 tháng kế hoạch năm 2023 đạt 10,52% kế hoạch, nếu so với cùng kỳ năm 2022 (4,4%) thì tỷ lệ giải ngân năm 2023 cao hơn.

Tính đến hết 31/5/2023, các địa phương đã thực phân bổ chi tiết 89,91% kế hoạch vốn năm 2023 được giao. Các địa phương có tỷ lệ phân bổ thấp có thể kể đến: Tuyên Quang (0%), Quảng Ninh (6,27%), Phú Yên (11,39%), Đắk Nông (25,45%).

Tại thời điểm 31/5/2023, tỷ lệ giải ngân của nhóm các địa phương đạt 6,28% kế hoạch (1.012,3 tỷ đồng). Đặc biệt, tỉnh Nam Định có tốc độ giải ngân ấn tượng nhất cả nước, cụ thể tính đến 31/5/2023 đã giải ngân toàn bộ kế hoạch vốn được giao (15,575/15,575 tỷ đồng). Ngoài ra, có thể kể tên 04 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên 20% gồm: Bình Định (50,04%), Bắc Kạn (42,18%), Thành phố Hà Nội (21,27%). Các địa phương còn lại hầu hết đều đạt tỷ lệ giải ngân rất thấp, có tới 21 địa phương thậm chí chưa giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài.

Đối với nhóm các Bộ, ngành, cơ quan trung ương, tính đến 31/5/2023 đã thực hiện phân bổ chi tiết 92,36% kế hoạch vốn năm 2023 được giao. Những Bộ, ngành, cơ quan trung ương sau đây vẫn chưa thực hiện phân bổ chi tiết kế hoạch vốn: Bộ Quốc phòng, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Lũy kế giải ngân đến 31/5/2023 của nhóm các Bộ, ngành, cơ quan trung ương là 1.931,6 tỷ đồng, đạt 16,29% kế hoạch được giao. Trong đó,  Bộ Giao thông vận tải đã vượt Viện Hàn lâm khoa học và Công nghệ Việt Nam về tỷ lệ giải ngân, là cơ quan dẫn đầu khối các Bộ, cơ quan trung ương với 1.093,6 tỷ đồng, đạt 22,06% kế hoạch. Xếp ở vị trí thứ hai là Viện Hàn lâm khoa học và Công nghệ Việt Nam với 485,7 tỷ đồng, đạt 21,11% kế hoạch. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xếp ở vị trí thứ ba với lũy kế giải ngân là 309,4 tỷ đồng, đạt 17,19% kế hoạch. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Tài nguyên và Môi trường có tỷ lệ giải ngân khiêm tốn ở mức 4,53% và 4,19%. Các Bộ cơ quan trung ương được giao vốn đầu tư công nguồn nước ngoài không được nêu tên trên đều chưa giải ngân.

Nguyên nhân chậm giải ngân kế hoạch đầu tư công nguồn vốn nước ngoài

Theo báo cáo của các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương, tỷ lệ giải ngân 5 tháng đầu năm chưa cao là do các Bộ, ngành và địa phương đang tập trung hoàn chứng từ của kế hoạch vốn năm 2022, giải ngân kế hoạch vốn năm 2022 kéo dài được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt . Một số vướng mắc ảnh hưởng đến tỷ lệ giải ngân có thể kể đến: vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, chính sách tái định cư, nguồn cung nguyên vật liệu chưa đảm bảo, khó khăn trong công tác lựa chọn đơn vị tư vấn thẩm định giá thiết bị để làm cơ sở xác định giá gói thầu, vướng trong công tác đấu thầu và lựa chọn nhà thầu, chưa có khối lượng để kiểm soát chi và giải ngân….

Quyết liệt đẩy nhanh thủ tục đầu tư, thủ tục lựa chọn nhà thầu, triển khai thực hiện các dự án

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 435/QĐ-TTg ngày 24/4/2023 phân công Thành viên Chính phủ chủ trì đôn đốc, làm việc với các địa phương về tình hình sản xuất kinh doanh, đầu tư công, xây dựng hạ tầng và xuất nhập khẩu trên địa bàn. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các đoàn làm việc phải đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ trước ngày 20/5/2023.

Những chỉ đạo, hành động nói trên đã cho thấy quyết tâm, nỗ lực của Chính phủ nhằm đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 trên toàn quốc. Để đạt được mục tiêu tận dụng tối đa nguồn lực tài chính quốc gia, phát triển toàn diện kinh tế - xã hội, các Bộ, ngành địa phương, chủ dự án cần quyết liệt triển khai các giải pháp để đẩy nhanh công tác hoàn thiện thủ tục đầu tư, thủ tục lựa chọn nhà thầu, triển khai thực hiện các dự án theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, báo cáo cấp có thẩm quyền các khó khăn, vướng mắc để có phương án tháo gỡ, khắc phục kịp thời./.