Thương hiệu “nhà tạo lập thị trường”. Từ kinh nghiệm quốc tế, quyền được sử dụng thương hiệu là “nhà tạo lập thị trường” thường có giá trị cao nhất đối với nhiều ngân hàng. Các ngân hàng sẽ sử dụng yếu tố này để quảng bá hình ảnh trên các thị trường tài chính. Một yếu tố quan trọng thường là báo cáo công bố thứ hạng của các nhà tạo lập thị trường. Điều quan trọng các nhà phát hành cần làm là đánh giá, lựa chọn và thúc đẩy cạnh tranh giữa các nhà tạo lập thị trường, nhưng đối với các nhà giao dịch sơ cấp hoạt động tốt đây lại là công cụ marketing hữu hiệu. Quy trình đánh giá trở nên khó khăn hơn do các ngân hàng thường điều chỉnh hoạt động phù hợp với tiêu chí xếp hạng và rất ít quốc gia, hoặc có thể nói là không quốc gia nào, đã tìm ra phương pháp chấm điểm không thiên lệch. Khuyến nghị được đưa ra là chấm điểm PD không chỉ bằng những công thức định lượng mà còn dùng cả các tiêu chí định tính, ví dụ như quảng bá thị trường.

Minh họa một số quốc gia sử dụng phương pháp trọng số để đánh giá xếp hạng
các nhà tạo lập thị trường (tính đến tháng 6 năm 2006)

 

Quốc gia	Sơ cấp	Thứ cấp	Định tính	Khác
Pháp	40	30	30	-
Hy Lạp	35	55	10	-
Ý	58	19	19	4
Bồ Đào Nha	40	40	20	-
Tây Ban Nha	30	60	20	-

Nguồn: World Bank. 2010.

 

Minh họa ma trận đánh giá xếp hạng nhà tạo lập thị trường của một quốc gia thuộc khối EU

Minh họa thông tin về nhà giao dịch thị trường X

Tham gia vào đấu thầu. Quyền lợi này có giá trị hơn khi khả năng tham gia các phiên đấu thầu chỉ giành riêng cho các nhà tạo lập thị trường. Tại phần lớn các quốc gia có hệ thống nhà tạo lập thị trường đã được phát triển tốt, tính độc quyền này là đặc quyền quan trọng. Trong giai đoạn đầu khi hệ thống mới được thiết lập, đây có thể là chủ đề nhạy cảm. Vì vậy, yêu cầu tham gia đấu thầu đối với một số ứng cử viên làm nhà tạo lập thị trường cũng có thể có tính linh hoạt nhất định.

Lợi ích tài chính trực tiếp. Một vấn đề nữa cần xem xét là cách thức đưa ra cơ chế khuyến khích trực tiếp để tham gia đấu thầu. Đăng ký mua không cạnh tranh cho phép các PD mua thêm trái phiếu với mức giá bình quân gia quyền của phiên đấu thầu, trong khoảng thời gian một vài giờ cho đến một vài ngày sau khi phiên đấu thầu kết thúc. Một quyền lợi khác thường được sử dụng là quyền được coi là đối tác chính hoặc đối tác duy nhất trong các nghiệp vụ quản lý nợ khác của bộ tài chính. Những nghiệp vụ này có thể là vai trò đồng quản lý chính trong các giao dịch vay hợp vốn, hoặc tiếp cận và tư vấn trong các giao dịch mua lại, hoán đổi, thậm chí cả vai trò trong các giao dịch tư hữu hóa. Thông thường những lợi ích/quyền lợi này được chủ động luân phiên giữa các PD khi mà chỉ một hoặc vài nhà tạo lập thị trường là cần thiết để thực hiện giao dích, ví dụ như vai trò quản lý chính trong các khoản vay hợp vốn, trong khi vẫn đảm bảo rằng các nhà quản lý giao dịch vay hợp vốn cần được lựa chọn dựa trên nguyên tắc khả năng huy động vốn của mình.

Hệ thống hỗ trợ vay chứng khoán. Một khi đã có các quy định về yết giá, các nhà tạo lập thị trường cần có khả năng quản lý sổ tạo lập thị trường (market making book) mà không cần nắm giữ quá nhiều chứng khoán chính phủ làm ảnh hưởng đến rủi ro thị trường và mục đích sử dụng vốn. Nếu không nắm giữ chứng khoán chính phủ, khả năng tiếp cận mua trái phiếu dễ dàng là cần thiết để đảm bảo thế đoản vị/thế giá xuống (short positions) từ nghiệp vụ tạo lập thị trường. Khả năng tiếp cận này thường thông qua thị trường repo (của ngân hàng trung ương) theo đó các trái phiếu được vay hoặc cho vay để đổi lấy tiền mặt trong một khoản thời gian tương đối ngắn. Đối với các thị trường sơ khai trong đó thị trường repo không tồn tại hoặc chưa hoạt động hiệu quả, nhà phát hành chính phủ có thể đóng vai trò là nhà cho vay cứu cánh cuối cùng (lender of last resort) đối với chứng khoán chính phủ thông qua hình thức repo – hoặc còn gọi là hệ thống cho vay chứng khoán. Thông thường, chỉ PD mới có quyền tiếp cận những hệ thống này.

Tư vấn cho nhà quản lý nợ. Nhà quản lý nợ cần liên tục nắm bắt phản hồi của thị trường. Các nhà tạo lập thị trường được coi là những đầu mối liên hệ thị trường chính, và cũng đóng vai trò là nhà tư vấn chính của các nhà quản lý nợ. Lợi ích của PD là họ có thể ảnh hưởng đến quyết định của các nhà quản lý nợ./.

 

Tài liệu tham khảo:

Silva, Anderson C., and Baudouin Richard, 2010, “Primary Dealer Systems: Draft Background Note,” Gemloc.

Thordur Jonasson, and Michael Papaioannou, 2018, “A Primer on Managing Sovereign Debt-Portfolio Risks”, IMF Working paper No. WP/18/74.

World Bank. 2010. Primary Dealer Systems : Draft Background Note. Washington, DC. © World Bank. https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/24099 License: CC BY 3.0 IGO.

“European Primary Dealerships Handbook”, AFME/ European Primary Dealers Association http://www.afme.eu/contactform.aspx?ekfrm=2088 “Primary Dealers in Government securities: Policy Issues and Selected countries Experience”, IMF Working Paper, Marco Arnone and George Iden, 2003

“Sound Practice in Government Debt Management”, Graeme Wheeler, World Bank 2004

“Developing the Domestic Government Bond Market: From Diagnostics to Reform Implementation,” World Bank, 2007

“Managing Public Debt: From Diagnostics to Reform Implementation,” World Bank, 2007

“Developing Government Bond Markets: A Handbook”, World Bank / IMF, 2001, Chapter 7: “Developing Secondary Market Structures for Government Securities”